Hazine’nin bütçe verilerinde vergi gelirleri ön plana çıkıyor. Vergi tahsilatında sorun yaşandığını belirten uzmanların yanı sıra otomobillerden toplanan ÖTV’nin dünyadaki birçok otomobil markasının piyasa değerini aştığı görüldü. Geriye vatandaşların ödediği ÖTV’nin kurumların ödediği vergiden daha yüksek olması kaldı.
Hazine’nin açıkladığı bütçede vergi gelirleri dikkat çekiyor.
Genel bütçe gelirlerinin yüzde 88,30’u vergi gelirlerinden oluşmaktadır. Vergi gelirleri açısından bakıldığında, toplam vergi gelirlerinin yüzde 34,54’ünü gelir, kazanç ve mallardan alınan doğrudan vergiler, yüzde 60,51’ini ise matrah giderlerden alınan doğrudan vergiler oluşturuyor.
Vergi kalemlerinde şampiyon ithalatta KDV ve onu ÖTV takip ediyor. Daha da ilginci bu iki vergi kaleminin Kurumlar Vergisinden daha yüksek olmasıdır. Birazdan detaylandıracağımız motorlu taşıtlardan alınan ÖTV de var.
Öncelikle bütçe açığıyla karşılaştırıldığında değerli görünen vergi tahsilatları konusunda Alaattin Aktaş’ın söylediklerine bakalım.
Aktaş, geçen yıl tahakkuk eden ancak tahsil edilmeyen gelirlerin yüzde 25 olduğunu belirtiyor. ‘Alınamadı, toplanamadı, o para yok! Geçen yıl o para dediğimde tam 1,7 trilyon liraydı!’ ve paranın büyüklüğünü şu şekilde veriyor:
2023 yılı bütçe açığının 1 trilyon 375 milyar lira olduğu dikkate alınırsa, toplanamayan ‘o paranın’ yani 1,7 trilyon liranın değeri daha iyi anlaşılabilir.
Dr. Ozan Bingöl de vergisini şu şekilde hesaplıyor: “Dakikada 8 milyon 557 bin 429 lira vergi ödedik.”
Bingöl’ü daha iyi anlamak için burada bir Tuğba Özay hesabı yapacağız. Birazdan ne olduğunu açıklayacağız.
2023’te kişi başına Dakikası 11 sent, Saatlik 6,42 TL, Günlük 154 TL, Aylık 4 bin 688Ve Yıllık 56 bin 260 TL Vergi ödedik. Ama yine dikkatinizi çekelim, evinizde çocuklar ve herkes dahil kaç kişi olduğuna göre hesaplayalım, yani 80 milyon!
4 kişilik bir ailenin açlık sınırı 14 bin 431 TL, yoksulluk sınırı 47 bin 9 TL, vergi yükü ise 18 bin 752 TL. Özay’ın hesabı da burada.
Şimdi de ÖTV’ye yani motorlu taşıtlardan toplanan ÖTV’ye geliyoruz! Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri Özel Tüketim Vergisi Motorlu Taşıtlar satırına bakıldığında, 2022 yılında 167 milyar 142 milyon TL olan vergi oranı, 2023 yılında 441 milyar 232 milyon TL’ye yükseldi. Artış oranı yüzde 164 iken, alırsak 30 kuru Pi sayısı dolar bazında 14 milyar 707 milyon 733 bin 333 dolar ediyor.
Dünya devi otomotiv markalarının piyasa değerleri burada. Tesla çok büyükken, kendisinden sonra gelen Toyota ile farkı da açık, 3. sıradaki Toyota ile de farkı belli. Ama fark yavaş yavaş kapanıyor.
Listede 27. sıradan başlayarak birden fazla otomobil firmasının piyasa fiyatı, 2023 yılında Türkiye’de otomobillerden alınan toplam ÖTV’nin altında kalıyor…
